Aytən müəllimə - Nurlanə Cərullqızının hekayəsi

İsti yay günlərindən birinin günorta çağı idi.
Günəşin şəfəqləri evlərin pəncərə şüşələrini parıldadırdı.
Gülnaz 13 ildir, əri Sabir ilə birgə çalşdığı Xrustal göz kilinikasındakı kabnetində kədərli halda oturmuşdu.
-O, on dəqiqə idi ki, əlində tutduğu şəkilə baxaraq dayanmadan ağlayırdı.
Bu vaxt kapı açıldı ağ xalatlı arıq uzun boyllu gənc bir qız əlində padnusla içəri girdi.bu Bahar idi.
.o, üç il idi ki, bu kilinikada Gülnaz həkimin yanında tibb bacısı olaraq çalışırdı.
-salam həkim qız , Gülnazı salamladıktan sonra içində
2 fincan doğğa , 2 boşqab qotlet və 1 poket yuxa olan padnusu stlum üstünə qoydu.sonra üzünü yenə ona tutub mehriban səslə dedi:
-həkim evdən yemək gətirmişəm buyurun birgə nahar edək.
-sizə nə olub niyə ağlıyırsınız?
Bahar Gülnazın ağladığını görüncək təlaşlı halda soruşdu:Gülnaz heç nə deyə bilməyib əlindəki şəkili göstərdi.
Bahar şəkili alıb dikqətlə baxdı
-bu kimdir?-ananızdır?
-bu mənim bu günümün meymarı Aytən, müəllimədir. Bugün onun ölümündən 20 il ötür.
-Aytən ,müəllimə?
gülnaz baharın heçnə başa düşmədiyini görüb dedi:-yaxşı , gəl, yanımda əyləş indi sənə hər şeyi danışacam.
Bahar ısdul gətirib Gülnazla yanaşı əyləşdi.
Gülnaz yanaqları boyu süzülən göz yaşlarınnı silib ağır-ağır danışmağa başladı.-mən Şəmkirin könüllü kəndindənəm -Bakıya 20 il, əvvəl, məs bugün fədakar Aytən müəlliməmin sayəsində oxumaq üçün gəlmişəm
-onda kəntdə ki, həyatım izzah edə bilməyəcəyim qədər dəhşətli idi.
-biz ailədə 3 uşaqğıq .3 qız mən, sonuncuyam.-Sənə bir gün Həzrəti Məhəmməd peyğəmbərdən əvvəlki dövr haqda danışmışdım yadındadır?
-Hə, əlbət də, yadımdadır. -Cahiliyyə dövrü.
Deyə Bahar cavab verdi.sonra əlavə etdi:-o dövür də doğullan qız uşaqını diri-diri quma basdırırdırlar.
-hə,
Gülnaz davam etdi:
-Bax mənim atam da, həmin canilər kimiidi.o da,qız övladı istəmirdi.-Mən,dünyaya gələndə o, Allaha üsyan edib , 3 günlük olanda beşiyimə təpik vurub , 3 yaşım olan da isə həyətdəki su quyusuna atıb.şükür ki, qonşularımız məni sudan çıxarıblar. -Atam, anamı qız dünyaya gətirdiyi, bizi isə qız dünyaya gəldiyimiz üçün ən ağıla gəlməz şəkildə incidərdi .o, bizimlə nəyin ki, lazımsız bir əşya kimi rəfdar edər , hətda, bizə heyvan qədər belə dəyər verməzdi. -Bizi bəzən yuluğun çubuğu, bəzən, odunn, bəzəndə, mismarlı taxtayla onlar üstümüzdə qırılına və özüdə yorulana dək insafsızcasına döyərdi.. -bununlada kifayətlənməyən atam bəzəndə bizi
Qaranlıq zirzəmidə saatlarla bağlı saxlayar ,-yayda isə, xüsusən havanın daha çox isdi olduğu vaxtlarda, it kimi ağaca bağlayar, , sonrada sərinləyin deyib başımıza işiyiər , halımıza kənardan baxıb gülər, sizə buda azdır deyərdi.
Gülnaz bu məqam da, o, anları birdə yaşayırmış kimi yenidən ağlamağa başladı.
-Heç yadımdan çıxmaz bir gün atam hamımızı zirzəmiyə salıb üstümüzə benzin töktü.
-Sonrada üzünü anama tutubsoruşdu.-De, görüm nə edim qız doğduğun üçün səni öldürüm, ya qıız doğulduqları üçün bunları?-Anam əvvəllər elədiyi kimi yenə diz çöküb yalvarmağa başladı.: -Mən biranlıqatamın dalğınlığından istifadə edib, qaçaraq oradan çıxdım
-Tez qonşularımızı köməyə çağırdım onlar gəlib bizi xilas etdilər.: Bahar Gülnazın danışdıklarını dəhşət içində dinləyir, bir atanın övladına qarşı bu qədər qəddar və rəhimsiz ola biləcəyinə inana bilmirdi.Birdən onun ağılına öz atası gəldi.üç qardaşın bir bacısı olaraq Şəkinin Göynük kəndində bahar , atasının onu nəqədər sevdiyini öpüp, oxşadığını, ona neçə ürəkdən qızım dedeyini, nazlılı bəbəm deyiə əzizlədiyini qardaşlarını onu incitməyə qoymadığını, və sırf , onu oxutmaq üçünn varı, yoxu bircə inəyini sataraq ,pulunu son qəpiginəcən əlinə verib Bakiyayola saldığını xatırladı..: ,o bunları düşünür, Gülnaz isə, acı həyat hekayəsini danışmağa, davam edirdi.: Atam,işləmirdi.
-Pula ehdiyacı olandada mal -qaradan satırdı.-Anam ondan niyə işləmədiyini soruşdukda isə o, cavabında "Oğlum olsaydı işləyərdim mənim qız üçün işləyib əziyyətə salacaq canım yoxdur deyiərdi .: Evi biz mövsümlük işlərdə işləməklə dolandırırdık.: -atam əlimizdən almasın dr,qazandığmız pulların hamısını ərzağa xərcləirdik.Beləcə günlər ayları, ,aylar illəri əvəzləyirdi.
-atam bacılarımı məkdəbi qurtarankimi fikirlərini i belə soruşmadan, kimə istədisə ərə verdi.
-Daha doğrusu, başlıq puluna satdı.: -Tezliklə eyni şeyin mənimdə başıma gələcəyini bilirdim.
-Amma mən oxumaq , , vətənimə və , millətimə faydalı bir insan olmaq, , istəyirdim.-Bunun üçüngecəgündüz çıxışyolu axtarrır, -Tapmadıkda isə ümüdsicə ağlayıdım.-Taki o vaxta qədər 9-cu sinif də oxuyurdumm. Bir gün məkdəbin diroktoru hamımızı iclaz zalına yığıb, məkdəbimizə təynatla tarix müəllimminin gəldiyini dedi. -Bu, aytən müəllimə idi. -Onu görəndə hamımız təəccübləndik, çünkü, Aytən, müəllimə görmə məhdudiyyətli idi. biz gözləri görməyən bir insanın necə oxyub müəllimə olduğunu,bizə necə dərs deyə biləcəyni düşündük., amma sonra tanıdıqca onuçox sedik.-kimsəsiz idi Aytən, müəllimə ayləsi onu gözləri görmədiyiüçn tərk etmişdi.o, uşaq evində və təhsil aldığı gözdən əlil uşaqlar üçün 5 sayılı xüsusi internat məkdəbində böyümüşdü.-məm göz həkimi olmağada onu tanıyandan sonra qərar verdim.ilk iş yeri olan məkdəbimizi evi, şagirdlərini övlatları kimi görən, bu mehiriban,xoş xasiyyət, sadə və səmimi müəlliməyə öz əllərimlə şəfa verəcəkdim.,amma qismət olmadı.-Sonra onunla bağlıöyrəndiyim daha bir həqiqət məni dərindən sarsıtdı
-Aytən, müəllimə ilə sinifyoldaşı hələ uşaqlıqdan bir-birlərini seviirlər və unversitetibitirdikdən sonrada evlənmək qərarına gəlirlər. -, amma oğğlanın ailəsi hər ikisidə görmə məhdudiyyətli oldukları üçün buevliliyə razı olmurlar.oğlanda çarəsizlikdən intihar edir.
-İntihar edir?
Bahar heyrətləndi.
-Hə
Gülnaz davam etdi.
-Həmin gün yazıq Aytən, müəllimə də ömürününn sonüna dək heç kimllə ailə qurmayacağına and içir.
- -İsdər öz sevgisinə bu dərəcədə sadik qalmağına, isdərsədə mənim üçün elədiyi ömrüm boyu unuda bilməyəcəyimfə dakarlığa görə mən Aytən,müəlliməni yanıb ərimək bahasına başqalarını işıqlandıran şama bənzədirəm..
-2il ərzində Aytən, müəllimənin sayəsində bizdədə görmə məhdudiyyətli insanlarla bağlı kifayət qədər məlumat yarandı.
-Onların bizdən heç nə ilə fərqlənmədiklərini, hətta, bir çox şeydə daha da üstün olduqlarını və əgər dəsdək olunarsa, böyük işlər bacara biləcəyini öyrəndik.
-Onların fitri istedada, iti yaddaşa, güclü eşitməyə və kəskinhissiyyata malik olduğunu öyrəndik.Ən əsası isə onlar üçüündə məkdəb və brayıl adlanan əlifba da olduğunu öyrəndik. -Aytən müəllimə kəndimizdəki beş görmə məhdudiyyətli uşaqın valideyilnləriilə danşaraq onları uşaqlarını bakıyainternat məkdəbinə oxmağa göndərməyərazısaldı həmçinin mənim gözəlqəlbli müəlliməm məkdəbimizi və qaldığı sinif yoldaşım həmdə qonşumuz olan Səadətgilin evlərini öz vəsaiti hesabına təmir etdirdi.məkdəbədəonu Səadətlə mən aparrırdım.
Beləcə Aytən müəllimə ilə bizim münasibətmiz, müəllimm şagird münasibətindən daha çox dostluk münasibətinə çevrilmişdi.
Atam evdə olmadığı vaxtlarda dərs oxumaq üçün onun yanına gedərdim.Mən sinif əlaçısı idim.Şəkilim şərəf lövhəsindən düşməzdi. Aytən müəllimədə bunu bilir məni təqdir edir digər şagirdləridə oxumağa səsləyirdi.
11-ci sinifi bitirməyimə az qalmışdı.
Bir gün Aytən müəllimə məni yanına çağırıb ,oxuyub oxumayacağımı soruşdu.
Mən oxumaq istədiyimi amma atamın qətiyyən buna icazə vermeyəcəyini dedim.O atamla danışmaq üçün mənimlə birgə bizə gəldi.
Atama mənim sinif əlaçısı olduğumu, oxumaq istədiyimi dedi,ve əgər lazım gələrsə məni özünün oxuda biləcəyinidə bildirdi,əvəzində ise atam onu təhqir edib evdən qovdu.
Mənədə həmin gündən məktəbə getməyi qadağan elədi.Vəziyyəti belə görən Aytən, müəllimə 3 gün sonra mənə Səadətlə gizlicə xəbər göndərdi.
O mənə evdən qaçmağımı təklif edirdi Məndə, sıf oxumaq,üçün düşünmədən təklifi qəbul etdim.
Elə həmin gecə anama belə demədən əşyalarımı yığışdırıb sakitcə evdən çıxdım,əvvəl vədələşdiymiz kimi Səadətgilin evlərinə onlarla vədalaşdıkdan sonra isə Aytən müəllimənin çağırdığı maşınla bura Bakıya özü kimi görmə məhdudiyyətli olan Nərgizadlıbir rəfiqəsinin yanına gəldim..
Həmin günün səhəri yəni bu gün atam evdən qaçdığını biləndə,mənə Aytən müəllimənin kömək etdiyini başa düşür.
Və qəzəbli halda onun yanınayollanır -Atamın dediklərinə inansaq
-Aralarında mübahisə baş verir.
Gülnaz yenəalamağa başladı..-Mübahisə əsnasında AtamAytən müəlliməni bıçaqlayaraq öldürür.
-Mən hadisədən birdə axşam üstü Səadətin anası armudt xalanın nərgiz bacıya zəng etməsi ilə xəbər tutdum
-O an dünya başıma fırlandı..
-Düz bir saat hıçqıra-hıçqıra ağladım.
Və -Doğru olmasada kaş Aytən müəllinənin yerinə atam ölsəydi, deyə bircə anlıq fikrimdən keçirdim.
-Çünkü onun ölümü məni zərrə qədərdə kədərləndirməzdi.
-elə həmin gün də mən,Nərgiz bacı və Aytən müəllimənin başqa dostları birlikdə onun cənazəsini gətirmək üçün kəndə getdik.
Səhəhi gün ora çatdık biz çatanda, cənazə hələyuyulub kəfənlənməmişdi.. .
-Mən, onu son dəfə görmək isdədim. -Gördüklərim isə, sözün həqiqi mənasında qanımı,dondurdu.
-Atam dan o vaxda qədər çox şey görmüşdüm.
-Buna görədə ondan hər şey gözləyirdim, amma onun bu qədər vəhşiləşə biləcəyini,
düşünməmişdim. -O, Aytən müəlliməyə düz 65 bıçaq zərbəsi vurmuşdu.
-65! Hə Bahar,Gülnazın son sözlərinə inana bilmədi.
-Hə Gülnaz davam etdi.
-Həmin vaxt yazıq Aytən müəllimə tək imiş Səadət gil ev də deyillmiş..
-Mənim ata deməyə utandığım o, canidə bundan istifadə edib öz pisəməlini ,həyata keçirir. Anam Aytən müəllimənin, tək olduğunu bildiyi üçün yaxın qonşularımızı köməyə çağırır.
-Onlar gəlib evin çox güman ki, atamın qəstən arxadan bağladğı dəmir qapısını qırıb içəri giirəndə
-Atam əlində bıçaq Aytən müəllimənin başının üstündə dayanıb,onun ölməsini gözləyrmiş.-Qonşular onu dərhal tutub polisə təhvil verirlər.-Aytən müəllimə isə anamın qucağında son nəfəsini verir.Kənd camaadıAytən müəllmənin ölümünə ənyaxılarını itirimiş kimmi yanırdılar.
--Çünkü o, kənddə işlədiyi iki il ərzində hamının sevgisini qazanmışdı.-Hava isdi olduğu üçün Aytən, müəllimənin cənazəsini Bakıya gətirə bilmədik.
-Buna görədəDostlarınında razılığı iləonu kəndimizdə dəfin eləmək qərarına gəldik.-Məkdəbimizin müəllimləri onun cənazəsini Səadət gilin evindən məkdəbə oradan da qəbiristanlığa qədər çiynlərində daşıdılar.-Eyni gündə Səadət gilin evlərinin həyətində onun üçün yas çadırı qurldu, ehsan verildi.: -Hərkəndə gedəndə mən də, kənd camaatdıda hələdə onun məzarını ziyarət edir, adına ehsan veririk.-aytən müəllimənin ölümündən üç ay sonra atamın məhkəməsi keçirildi.-Bizdə məhkəmədə iştirak etdik.-Məhkəmədə atamın illər boyu bizə elədikləri in hamısını danışdıq.
-Başda hakim olmaqla, bütün məhkəmə heyyəti danışdıklarımızı heyrətlə dinləyirdilər.-Hakim anama bəs bütün bunlara niyə dözürdünüz?niyə boşanmırdınız?deyə bir Suval ünvanladı.-Düzünü desəm bunu hər zaman mən də, düşünürdüm, amma nədənsə anamdan soruşmağa cəsarət etmirdim.-Anamın cavabı isə hamımızı kədərləndirdi.: -O, atamla valideyinlərinin isdəyi ilə ailə qurduğunu, evdən çıxandada atasının ona gəlinlikdə çıxdığın bu evə, ancaq kəfən də qayıda bilərsən.
-Dediyini, buna görə də atamdan boşana bilmədiyini dedi.: -Hə, yeri gəlmiş kən deyim anam gil 4 gız 4 oğlan olmaqla 8 uşaqdılar. -Atam isə 2 bacının 1 qardaşı idi.-Atam valdeyinləri ilə də yola getmirdi.-Yazıq nənəmlə, babam da bibilərimdən birinin yanınına köçdülər.
-Bəzən biz gizlincə onları, görməyə gedərdikAtam isə nəyin ki, özü validenlərini görməyə getməz, hətda, anamıda atasının və bacı, qardaşının evinə getməyə qoymazdı isə biz danışdıkca atam üzümüzə sanki əlində imkan olsa hamımızı ora da ca öldirəcəkmiş kimi baxıdı -Mən onun bizə olan bitib tükənməz nifrətini gözlərinin dəərinliyndə aydınca görə bilirdim.-çünkü, o, bizə hər zaman elə baxardı.
-Ona görə də bu baxışlar mənə yad deyildi.-Nəhayət onada son söz verildi.-Dedikləri isə hamımızı şoka saldı.
-İİnsanlıkdan nəsibini almayan bu məxluk nə illərdir bizə elədiyi zülümlərə, nədə, Aytən müəlliməni öldürdüyünə görə qətiyyən peşman olmadığını, əksinə yer üzdündən bir qadının azalmasına səbəb olduğu üçün sevindiyini, çünkü, qadının bu dünya da yaşamaq haqqının olmadığını və yekun olaraq Allahın qadını yaradmaqlabüyöyükbir səhf etdiyini, Aytən müölliməni öldürməklə onun bu düzəltmək isdədiyini dedi.-Məhkəmənin hökümü ilə o, 19 il azatlıqdan məhrum edildi.-Mən bu cəzaya həm sevindim, həmdə, üzüldüm.
-Sevindimona görə ki, anam onun zülmündən xilas oldu.-Üzüldüm ona görə ki, fikirimcə günahsız bir insanın həyatına son qoymağın cəzası 19 il qədər az olmamalı idi.-Atamın isə höküm oxunan kimi siması bulud təkin tutuldu.-, yəqin ki , bu qədər cəza alacağını gözləmir, hətda, bəlkədə, bərayət qazanacağını düşünürdü.: -O, məhkəmə zalından çıxarlanda mən, ona, inşaallah yeriyə-yeriyə getdiyin o həpisxanadan tabutla çıxarsan.
-deyə qarğış elədim.: -Elə o cür də oldu.
-Düz 25 gün dən sonra beş nəfər kamera yoldaşı atamı söyüş söydüyünə görə döyə-döyə öldürdülər : -Hər nə qədər o, anama yaxşı ər, bizə yaxşı ata olmasada, yenədə onun ölümünə kədərləndik.-Məhkulmlar Onu tanınmaz hala salmışdılar, ona görədə polis əməkdaşları cənazəsini, açmağa içazə vermədilər.bizəbelə gösdərmədərn dəfin elədilər.: -Bax belə buda mənim atamın sonu -H, indi isə gələk mənim sonrakı aqibətimə.
Gülnaz bir qədər ara verib yenidən davam etdi. -Mən elə həmin il imtahan verib Azərbaycan, tibb universetininovtolmogiya fakkultəsinə daxil oldum. .-Təhsil aldığım illər ərzində də Nərgiz bacının evində qaldım.-Buarada o, Teymur adlı özü kimi görmə məhdudiyyətli, olan bir şəxslə ailə qurdu. -İndi .
-onların səhər adlı qızları var.-Universteti bitirdikdən sonra mən də, öz qurup yoldaşım olan Sabir ilə ailə qurdum.-Anamıda yanıma gətirdim.
-1il sonrada biri oğlan biri qız olmaqla iki əkiz övladımız dünyaya gəldi.
-Qızımın adını Aytən, müəllimənin, oğluma isə onun sevdiyi, amma govuşa bilmədiyi oğlanın, yəni, Musanın adını qoydum.-Musa?Aytən müəllimənin sevdiyi oğlanın adı Musa olub?
Deyə Bahar təlaşla soruşdu:-Hə,nədi ki?Gülnaz təəcebləndi : -o, mənim dayım olub.
Bahar bunu deyib, hönkürtü ilə ağlamağa başladı.
-Dayın?
Gülnazın gözləri heyrətdən böyüdü.-Bəli, həkim.
Bahar handan-hana özünü toparlayıb danışmağa başladı.-Mən onu görləmişəm.haqqında, ancaq anamdan eşidmişəm.-Anam, onun özü kimi gözləri görməyən bir qızı sevdiyini, nə qədər çalışsa da nənəmlə, babamı buevliliyə razı sala bilmədiyini, axırdada sirkə içib özünü öldürdüyünü demişdi.
-Demək həmin o qız sizin Aytən müəllimə imiş-Bəli, Bahar
Gülnaz qəmli halda dedi:və əlavə etdi:
-,Amma nənənlə, baban onları ayrıblar,
-Elədir.
Bahar təəsüflə başını buladı.
-Dayım Aytən müəlliməyə qovuşa bilmədiyi üçün gənc yaşında həyatına son qoyur.-Aytən müəllimə isə ömrünsonuna dək ona sadik qalacağna and içir.
-Gör onlar bir-birlərini nə qədər çox sevirmiş.-Hə, yazıqlar Allah onlara rəhmət eləsin amin.
Gülnaz bunu deyiərək Aytən müəllimənin şəkilini öpüb çantasına
sora oda, baharda hava almaq üçün dəhlizə çıxdılar.bir neçə dəiqə keçdikdən sonrada yenidən otağa qayıdıb birlikdə yemək yeməyə başladılar.

Nurlanə CƏRULLAQIZI