Senet.az “Anamın Kitabı” Ədəbi müsabiqəsinə göndərilən Almaz Mirəzoğlununn “Milyon Qarabağda” peysini təqdim edir:
I səhnə
İnt: Tiflis Cümə Məscidi. Günortadır. Müsəmanlar namazqılırlar. Namaz sona yetir,camaat dağılır.
Nodar
Salam!
İslam
Salam!
Nodar
Səninləişimvar, saat 6-daboş-boşuna buraxılmış zavoda gəl!
İslam!
Oldu!
Isəhnəninsonu
IIsəhnə.
İnt: Boş-boşuna buraxılmış zavod. Axşamüstüdür.
İslam.
Salam
Nodar
Salam!
İslam
Nə işdir, əmi?
Nodar
3 milyonluq işdir.
İslam!
Nə iş?
Nodar
Qarabağda Kəlbəcərdə, bizimevdə üçmilyondəyərində şəkilvar. Sən oragedib onu gətirməlisən.
İslam
Mən Qarabağa gedim? Nə danışırsan, əmi, bu ki, özünə qəsde tməkdir!
Nodar
Allah eləməsin! Mənim planım ilə hərəkət etsən, hər şey yaxşı olacaq. Sözün qısası, Tiflisdən Sadaxlıya taksi ilə gedirsən. Sadaxlıya çatanda artıq Artura, bu nömrəyə +374 93 080 357- a zəng edirsən. Artur Sadaxlıya gələcək və səni qara yolla Ermənistana aparacaq. Artur bizim adamdır. Səni Sevan gölünün yanına qədər, Dərənəkə qədər aparacaq.
İslam
Anladım, sonra?
Nodar
Dərənəkdən Kəlbəcərə qədər 50-60 kilometrdir. Ora piyada getməlisən, həm də çox ehtiyatla. Artur ondan artıq heç nə edə bilməz. Kəlbəcərə piyada gedirsən. Bizim evə dəyirsən. Kətanı götürüb yenə geri qayıdırsan Dərənəkə. Artur orda səni gözləyəcək. Yenə Sadaxlya gəlirsən. Oradan da Tiflisə gəlirsən. Sonra alıcıya zəngedirəm. Ekspert gəlir, rəsmi gözdən keçirir. Sonra bu kətanı satırıq və üç milyon bizimdir də. Vəssalam.
İslam
Əgər kətan evdə olmasa, onda?
Nodar
Bəlkə var? Üç milyondan ötrü risketməyə dəymir?. Risk edək də!
İslam
Üç milyondan ötrü dəyər! Risk edək!
Nodar
Elə sabah Çeçenaya zəng edəcəyəm. Görüşəcəm onunla. O, sənə saxta sənədlər verəcək və cizgiləri sənə tam izah edəcək.
II səhnənin sonu
III Səhnə
İnt: Taksi, səhərdir.
İslam
Salam!
Taksisürücüsü
Salam!
Hara gedirsiniz?
İslam
Sadaxlıya
Taksi sürücüsü
Oldu, qadanalım!
Bir neçə saatdan sonra:
İslam
Bax, buralarda düşəcəyəm!
Taksisürücüsü
Buyurun
İslam
Nə qədər verməliyəm
Taksi sürücüsü
Səksən lari
İslam
Buyur, yüzlüyü, xurdası lazım deyil!
Taksi sürücüsü
Çox-çox təşəkkürlər
İslam
Allah razıolsun.
III səhnənin sonu
IV səhnə
Ekst. Sadaxlı, Günortadır.
İslam Artura zəng edir:
İslam
(rusdilində)
Allo, Artursunuzmu? Mən İslamam, oldu, gözləyirəm sizi! Problemimiz vardır. Oldu.
İslam telefonu söndürür, daşın üstündə oturur və gözləyir.
IV səhnənin sonu
V səhnə
Ekst: Sadaxdlı, axşamüstüdür.
Artur avtomobildən düşür.
Artur
(rusdilində)
Salam, Artur, özünü (təqdimedir)
Salam, İslam, (özünü təqdime dir)
Artur
Səninlə tanış olmağıma şadam, səni çoxmu gözlətdim?
İslam
O qədər də yox
Artur
Qardaş, oturaq avtomobilə, uzun yolumuz vardır.
İslam və Artur avtomobilə otrururlar, gedirlər.
V səhnənin sonu
VI səhnə
Ekst: Dərənək .( Ermənistan) Axşamdır
Artur
(rusdildində)
Gəldik! Budur, bu da Sevan, bu da Dərənək! Nodar səni bura qədər gətirməyimi xahiş etdi. Sabah axşam burada sən gələnədək gözləyəcəyəm.
İslam
Oldu, Arturcan, çox minnətdaram!
(əltutur)
Artur
Uğurlar arzulayıram.
İslam
Təşəkkürlər, di salamatqal!
Artur
Xudahafiz.
Artur gedir. İslam yoluna davam edir.
VI səhnənin sonu
VII səhnə
Ekst: Dağlıq Qarabağ
İslam Kəlbəcərə doğru gedir. Bir neçə saata Kəlbəcərə çatır. Evinə yaxınlaşır. Yerli erməni onunla salamlaşır
Barev! (salam)
İslam
(Barev) ( salam)
Yerli
İslama nəzər yetirir, sonra yenə də yoluna davam edir.
İslam evə daxil olur. Otaqları gözdən keçirir. Yerə səpələnmiş və tozlu fotoları toplayır və gözdən keçirir. Öz uşaqlıq şəkillərini görürür. Kətanı da tapır. İti bıçaqla kətanı kəsərək yan çərçivələri tullayır. Kətanı köynəyinə salaraq geyinir. Qəflətən səs eşidilir. Pəncərəyə tərəf gedir. Görürki, bayaq salamlaşdığı o yerli əsgər yavaş-yavaş evə tərəf gəlir. O silahlıdır. İslam o biri otaqda gizlənir. Əsgər qapını açaraq içəri daxil olur. O tərəf- butərəfə boylanır. İslam qeyri-ixtiyari səs salır. Əsgər səsə doğru gedir. Otağın qapısını açır. İslam stulun ayağı ilə onun boynuna vurur. Əsgər huşunu itirir. … İslam onun silahını götürür, bayıra çıxır və qaçır.Gözünə əsgərlər sataşır. Odurki, yenidən evə qayıdır. Huşunu itirmiş əsgər özünə gəlib v əəlində bıçaq var. İslamo na atəş açır. Əsgər ölür. Pəncərədən boylanır və əmin olurki, bayırda heç kim yoxdur. Ölü əsgəri bayıra sürükləyir və həyətə çıxarır. Həyətdə yerqazır və onu ora basırır. islam Dərənəyə doğru gizlicə yollanır.
VI səhnənin sonu
İnt: Kəlbəcərin girəcəyi. Günortadır.
İslam Dərənəyə doğru gun batana doğru gedir. Gündoğan tərəfdən əsgər dolu avtomobil gəlir.
Əsgər
(ermənicə)
Dayan, dayan. Əllər yuxarı!
İslam dayanır. Əllərini yuxarı qaldırır. Əsgərlər təcili gələrək İslamın üst-başını yoxlayırlar. Çantasını əlindən alıb boşaldırlar. Çantadan düşən sənədi əsgər komandirə uzadır. Komandir sənədi alır. Rusiya mətbuatının vəsiqəsini görür və islam ilə rus dilində danışır.
Komandir
(rus dilində)
Sən jurnalistsənmi? Bura necə düşübsən?
İslam
Mən rus qəzetinin jurnalistiyəm. Bura məni redaksiyadan göndəriblər, DağlıqQarabağ barəsində reportaj hazırlamaq üçün. Ona görə buradayam!..
Komandir
Bunu sənin sənədindən anladım. Amma bura necə düşdün, bunu soruşuram.
İslam
Rusiyanın Ermənistandakı səfirliyinin köməkdiyi ilə buraya düşdüm!.. Mən elə bilirdim ki, siz işdən halı idiniz!
Komandir
Deməli belə, səfriliyin əməkdaşları burada səni niyə tək qoydular?
İslam
Onları narahat etmək istəmədim. Onların sabah mənə avtomobil göndərəcəkləri, Rusiyaya qayıtmağımı təmin etmələri barədə razılaşdıq.
Komandir
(ermənicə) Oturdun avtomobilə
Əsgərlər İslamı avtomobilə oturdurlar. Komandir vəVanik qalırlar.
Komandir
(ermənicə)
Vanik, bu adam Rusiyanın vətəndaşıdır. Mətbuat nümayəndəsi. Burada təkcə reportaj hazırlayır. Sabah yox, o birisi gün qayıtmalıdır. Bu nağıl inandırıcı deyildir!
Vanik
Mənim komandirim, bəlkə elə inditcə tapşıraqki. səfriliyə aparsındar
Komandir
Əgər bu nağıl gerçək olsa? Onda bizim üçün böyük problem yarana bilər.
Vanik
Bəlkə səfirliklə əlaqə saxlayaq, ayırd edək.
Komandir
Əgər səfrilikilə əlaqə yaratsaq. Onlara da bu lazımdır, bu journalisti bizə tapşıracaqlar. Sonra da bunun ağlı ilə oyan-buyanı dolanaq. İndi bumu lazımdır bizə?
Vanik
Doğrudur! Bəs, nə edək, bunu belə buraxmaq olmaz. Bəlkə, nəsə bir ideyanız vardır.
Komandir
Vanik, belədə. Bu adam bizim üçün hər formada problemdir.
Vanik
Bəlkə elə indicə onu o dünyaya göndərək?
Komandir
Yox, əgər onu öldürsək. Elə sabahdanca onu axtarmağa başlayacaqlar… Tapa bilməsələr, bizə baha başa gələcək. Bizim ərazimizdə journalist yoxa çıxdı. Biz isə heçnə bilmirik. (dərindənnəfəsalır) O öləcək, amma bizim əlimizlə deyil.
Vanik
Nəyi nəzərdə tutursan.
Komandir
Bu jurnalisti azərilərin sərhədi yaxınlığına aparaq və orada buraxaq. Onlar onu məhv edəcəklər. Bütün hər şey onların boynunda qalar!
Vanik
Çox əla ideyadır, rəis!
Avtomobilə otururlar. Avtomobil gedir.
VIII səhnənin sonu
IX səhnə
İnt: Avtomobildə. Axşamdır.
İslam
(rus dilində)
Çox üzr istəyirəm. Amma olarsa, bir başa salın görək, hara gedirik?
Komandir
Buralar çox təhlükəli zonadır. Azərilər gecələr atəş açırlar. İndiyədək sağsan, təəccüb ediləsidir, buna görədə səni təhlükəsiz yerə aparmalıyıq. Bir de görüm, reportaj üçün nəsə edə bildinmi?
İslam
Demək olar ki hələ heç də başlamamışam!
Komandir
Narahat olma, bizimkilər sənə hər tərəfli yardım göstərəcəklər!
İslam
Amma mən səfirliyin əməkdaşları ilə danışsam?
Komandir
Narahat olma. Mən onlarla əlaqə saxladım. Hələ bir töhmətləndirdim də. Belə bi rtəhlükəli zonada səni tək qoyduqlarına görə. İndiyədək azərilərin gülləsinə tuş olmayıbsan. Allahına şükür et.
İslam
Uzağa gedirik?
Komandir
İki-üç saatlıq yo lgetməliyik.
İslam
Bitirsiniz, mən Dağlıq Qarabağ barəsində reportaj hazırlamalıyam. Reportaj da buradakı sosial durumu aydın şəkildə əkse tdirməliyəm. İndi isə məncə tamamilə başqa yerə gedirik.
Komandir
Qarabağın mərkəzinə gedirik. Sənin yerinə olsam, heç həyacanlanmazdım.
Bir neçə saatdan sonra
Komandir
Gəldik! Buradan o yana avtomobililə getmək mümkün deyil. Cəmi-cümlətanı on dəqiqəlik məsafədə bizimkilər səni gözləyirlər. Onlar sənə hər tərəfli yardım göstərəcəklər.
İslam
Çox minnətdaram!
Komandir
Gedən kimi, deki, Karapetyanın adamıyam, xəbərdar etmişəm. Heç birproblem yoxdur. Di, sən bilirsən, yaxşı yol.
İslam
Xudahafiz
İslam yoluna davam edir. Erməni əsgərləri isə onun getməsini gözləyirlər.
Komandir
(ermənicə)
İndi ay uşaqlar, azərilər bu bədbəxti necə güllələcəyini gözləyək.
İslam komandir Karapetyanın göstərdiyi yol ilə gedir.
IX səhnənin sonu
X səhnə
Ekst: Azəbaycan, meşə. axşamüstüdür.
İslam Azərbaycan ərazisinə daxil olur. İki nəfər azərbaycanlı əsgər onu saxlayırlar.
Əhməd
(azərbaycan dilində)
dayan!
İslam
Mənə atəş açmayın, ey vətən oğulları. azərbaycanlıyam!
Əhməd
Azərbaycanlı?
İslam
Bəli, azərbaycanlıyam!
Əhməd
Bura hardan gəlib çıxdın?
Əhməd
Kəlbəcərdən gəlirəm.
Əhməd
Kəlbəcərdən? Bizi ələsalırsan?
İslam
Nə danışırsan, ayıb deyilmi?
Əhməd
Kəlbəcərə necə düşdün? Bura necə gəlib çıxdın?
Cavanşir
Haralısan?
İslam
Azərbaycanlıyam. Kəlbəcərdə doğulub, boya başa çatmışam. Müharibədən sonra Tiflisdə yaşayıram. Oz dogma yurd üçün burnumunucu göynədi. Tiflisdə saxta sənədlər hazırlatdım və beləcə ilk dəfə gözümü açdığım evi gəlib gördüm.
Cavanşir
İndiyədək necə sağ qaldın?
İslam
Bax, bu sənədlərin sayəsində!
(sənədləri Cavanşirə uzadır)
Cavanşir
İnanılmazdır.
(Sənədi Əhmədəverir).
İslam
Onlarməni Kəlbəcərdə tutdular. Məndən şübhələndilər, sənədə baxdılar. Məni sorğu-sual etdilər, sonra mənə dedilərki, buralar təhlükəli zonadır. Səni təhlükəsiz zonaya aparcağıq və elə buraya da gətirdilər, dedilər ki, buradan on dəqiqəlik məsafədə bizimkilər səni gözləyirlər, onlar sənə reportaj hazırlamağında yardm edəcəklər. Onlara deki, Kara… Karap!
Əhməd
Karapetyan?
İslam
Hə, Karapetyan… O dediki, irəlidə bizimkilər səni gözləyirlər. Onlara deki, Karapetyanın adamıyam, onlar sənə yardım göstərəcəklər.
Əhməd
Bir gör sən Allah. Onların komandiri səni rədd etmək istəyirmiş. Buna görədə bura gətirib ki, biz el əhesab edək ki, erməni sərhədi keçir və biz də onu öldürək. indi o orda durur və sənin ölümün üçün açılan atəşin səsini gözləyir. Məgər Karapetyanın dahi planını başında çatlatdırmayaq!
Əhməd havaya bir neçə dəfə atəş açır.
X səhnənin sonu
XIsəhnə
Ekst: Ermənistanın sərhədi yaxınlığında. Axşamdır.
Komandir Karapetyan atəşin səsini duydu… Sifətində məmnunluq var.
Karapetyan
(ermənicə)
Problem həll olundu.
Gedək, ayuşaqlar.
Erməni əsgərlər avtomobilə əyləşirlər. avtomobi lgedir.
XI səhənin sonu
XII səhnə
Ekst: Azərbaycan, meşə axşamdır.
Əhməd
Mən Əhmədəm.
İslam
İslam.
Cavanşir
Cavanşir.
Əhməd
Cavanşir, bizimkilərə xəbər çatdır ki, qonağımız var, avtomobil göndərsinlər!
Cavanşir
Oldu.
Bir neçə saatdan sonra avtomobil gəlir.
Zakir
Salam
Əhməd
Salam.
Cavanşir
Salam
İslam
Salam.
Əhməd
Zakir, qonağı bizim rəisin yanına apar!
Zakir
Oldu.
İslam və Zakir avtomobilə əyləşirlər. Avtomobil gedir. Əhməd öz rəisinə zəng edir.
Əhməd
Salam komandir.
Burada qonağımız vardır. Zakir onu sizin yanınıza gətirir. Oldu.
XII səhnənin sonu.
XIII səhnə
Ekst: Evinhəyəti. Axşamdır.
Komandir İlham masa arxasında əyləşib. Həyətə avtomobil daxil olur. İslam avtomobildən düşür.
İslam
İlham?
İlham
İslam?
İslam
Salam, xaloğlu
İlham
Salam
Bura haradan? Gəl bir üzbəüz oturaq.
İslam
Saxta sənədlə Kəlbəcərdə bizim evimizdə idim. Karapetyan məni tutdu. sənədləri yoxladı, bura buraxdı ki, azərilər məni erməni bilin öldürsünlər. Allaha şükürki, sağ qaldım. Uşaqlara dedimki, azərbaycanlıyam mənə atəşaçmadılar.
İlham
Uşaqlar mənə dedilərki, qonağımız vardır. Düşündümki, erməni tutublar. Sən demə, sənimişsənki, elə həddən artıq riskə gedibsən!
İslam
Budur, bu sənədlərin sayəsində!
(sənədləri komandir İlhama uzadır)
İlham
İnanılmazdır! Bilmirəm sənə nə deyim?
XIII səhnənin sonu
XIV səhnə
Ekst: Evin həyəti. Axşamdır.
Nodar kətanın alıcısına zəng edir.
Nodar
Salam! Necəsiniz? Şəkil sabah olacaq!. Sizə zəng edəcəyəm… Oldu.
XIV səhnənin sonu
XIV səhnə
Ekst: komandir İlhamın evinin qabağı. Səhərdir.
Evin qabağında avtomobil durur. Avtomobildə İslam əyləşib. Onu komandir Gürcüstan-Azərbaycan sərhədinə qədər yola salır. Qırmızı körpüyəqədər sükan arxasında Zakirdir.
İlham
Birazda qala idin. Tiflisdə nə edəcəksən?
İslam
Tezliklə səni arayacağam, xaloğlu!
İlham
Bizimkilərə çoxlu-çoxlu salam söylə
İslam
Di salamat qal
Xudahafiz!
Avtomobil gedir. Sükan arxasında Zakirdir.
XV səhnənin sonu
XVI səhnə
İnt: Avtomobildə. Səhərdir.
Yolda Zakirə rus qadını zəng edir.
Salam, neyləyirsən? Təksən, Doğrudan? Yaxşı!. Çalışaramki, tezgəlim!
Zakir telefonu söndürür. Bir neçə saatlıq yol gedəndən sonra yolda avtomobil dayanır. İslam su üstünə çıxır. Zakir avtomobildə onu gözləyir… Zakirə rus qadını yenə zəng edir.
Zakir
Allo, on beş dəqiqəy əsənin yanındayam!
Zakir avtomobili geri döndərir və geri qayddır. İslam kolllar arasından çıxır.
İslam
Tfuuu. Cəhənnəm olsun!
İslam piyada yoluna davam edir.
XVI səhnənin sonu
XVII səhnə
Ekst: Rustavi şəhəri yaxınlığında. Axşamdır. İslam əmisi Nodara zəng edir.
İslam
Salam, Nodar əmi!
Bəli, yaxşıyam. Rustavidəym!. Plan pozuldu, sonra izah edəcəyəm!.. Bir saata gəlirəm. Başlı-başına buraxılmış zavoda!.. Artura sən get, deki, plan dəyişdi, özüm gələsi oldum…Yaxşı, əmi!..
Telefonu söndürür.
XVII səhnənin sonu
XVIII səhnə
İnt.: Başlı-başına buraxılmış zavod, axşamdır. Nodar İslamı gözləyir. İslam gəlir. Salamlaşıb görüşürlər. İslam bürüşmüş kətanı çıxardır və Nodara verir. Nodarın təəccüblü üzü vardır.
İslam
Nədir, nə olub, əmi?
Nodar
Bu o deyil!
İslam
Nə nə deyil?
Nodar
Bu kətanı dostlarım mənə bağışlayıb. İyirmi yaşım tamam olanda.
Həri kisinin kədərli üzvardır. Nodar biraz fikrə gedir. Tam sükutdur. Telefonda alıcılar zəng edirlər.
Nodar
Bəli!..Bilirsiniz, kətan ilə bizim bir balaca problemimiz vardır. Olarsa görüşü ləğv edək. Sizinlə əlaqə saxlayacağam, gümanki!..
İslam
Bu nə bəxtsizlikdir, əmi! Tamamilə nahaq yerə Qarabağa getdim… Hər şeyi qaydasına qoyacağam
XVIII səhnənin sonu
XIX səhnə
Ekst: Tiflisin girəcəyi. Səhərdir. İslam yolda durur. Taksi saxlayır. Taksiyə oturur.
İslam
Salam
Taksi sürücüsü
Salam
İslam
Qırmızı körpüyə!
İslam
Oldu. Avtomobil gedir.
Son 10 may 2011-ciil
